Ngành đồ uống Việt Nam đã vượt qua nỗi đau của toàn ngành kinh tế: giá nguyên vật liệu tăng như thế nào?
Nỗi đau bao trùm toàn ngành kinh tế: Nguyên vật liệu tăng giá
Giá cả nguyên vật liệu tăng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngành đồ uống. Các nguyên nhân dẫn đến giá cả vật liệu tăng có thể kể đến như:
(1) Xung đột địa chính trị Nga – Ukraine kèm theo đó là các biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh của phương Tây với Nga và những phản ứng của ngược lại của Nga đã gây ra tác động tiêu cực toàn diện và sâu sắc đến kinh tế thế giới, Việt Nam cũng không ngoại lệ.
(2) Lạm phát toàn cầu tăng cao khiến giá các yếu tố đầu vào của ngành đồ uống tăng mạnh: malt (với ngành bia), nhôm, hương liệu, bao bì nhựa, nắp chai,… tăng 40-50% so với cùng kỳ 2021.
Diễn biến ngành đồ uống
Trước tình hình chung của toàn nền kinh tế, ngành đồ uống diễn biến như thế nào?
Ngành bia – chịu ảnh hưởng nặng nề từ chi phí nguyên vật liệu tăng cao:
Thực trạng cung của ngành bia
- Sản xuất bia trong 6 tháng đầu năm 2022 đạt khoảng 2,6 tỷ lít, giảm gần 29% so với năm 2021.
- Kim ngạch nhập khẩu bia đạt khoảng 19.4 nghìn tỷ USD
- Chi phí nguyên liệu sản xuất tăng cao, chi phí logistics gia tăng đặc biệt là chi phí 2 nguyên liệu quan trọng để sản xuất bia đó là: Malt và nhôm
- Giá malt tăng 40-50% so với trước đại dịch. Nguyên nhân chủ yếu do ảnh hưởng chuỗi cung ứng gián đoạn từ xung đột Nga – Ukraine khi Ukraine là một trong năm nhà sản xuất lúa mạch hàng đầu thế giới.
- Giá vỏ lon tăng 30-40% so với cùng kỳ 2021: Vỏ lon hầu hết được làm bằng nhôm. Ảnh hưởng của lạm phát, cũng như gián đoạn nguồn cung từ Nga ( nhà cung cấp nhôm lớn toàn cầu) làm giá vỏ lon tăng mạnh so với cùng kỳ.
Ngoài ra, các chi phí khác như: nắp chai, hộp giấy, giá bột trợ lọc, giá hoa bia, giá đường nguyên liệu cũng tăng khiến các nhà sản xuất gặp khó khăn.
Mặc dù giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, nhưng sản lượng sản xuất bia trong 6 tháng đầu năm 2022 tăng khoảng 14% so với cùng kỳ năm 2021
Thực trạng tiêu thụ của ngành bia
- Tiêu thụ của ngành bia khoảng 2.3 tỷ lít, doanh thu tiêu thụ khoảng 14.8 nghìn tỷ đồng
- Cơ cấu doanh thu tiêu thụ bia nội trong 6 tháng đầu năm 2022:
- Bia đóng lon chiếm tỷ lệ cao nhất là hơn 70%, bia đóng chai chiếm gần 25%, còn lại là bia hơi và bia tươi
- Triển vọng cho các doanh nghiệp sản xuất bia được đánh giá là tích cực nhờ:
- Chi phí nguyên vật liệu có xu hướng ổn định hơn. Giá nguyên vật liệu đầu vào chính có xu hướng điều chỉnh giảm trong nửa cuối 2022, giảm bớt áp lực cho các nhà sản xuất.
- Cầu ngành bia gia tăng trở lại
Euromonitor dự báo, thị trường bia Việt Nam sẽ tăng trưởng 11% trong 3 năm tới khi dịch Covi-19 được kiểm soát. Trong ngắn hạn, nhiều dấu hiệu cũng cho thấy ngành bia vẫn tiếp tục khởi sắc.
Ngành rượu mạnh được đánh giá là tăng trưởng trung lập
Thực trạng cung ngành rượu mạnh:
- Sản xuất rượu mạnh giảm nhanh trong 6 tháng đầu năm 2022 giảm 30% so với cùng kỳ 2022,
- Kim ngạch nhập khẩu rượu mạnh đạt khoảng 370 triệu USD. Việt Nam nhập khẩu rượu mạnh ở Singapore chiếm tỷ lệ lớn nhất sau đó là Hongkong, Anh,…
- Top các thương hiệu rượu mạnh 2021 là: Chamisul, Vodka Hà Nội, Jinro, Chum Churum, Avinaa, Men’s,…
- Top công ty rượu mạnh là: Hite-Jinro Việt Nam, Halico, Diageo, Pemod Ricard Groupe, Lotte Việt Nam, Avina, Rượu Bình Tây,…
- Các sản phẩm nhập khẩu chiếm ưu thế trong thị trường rượu mạnh Việt Nam, tuy nhiên lại không có nhiều động lực sản xuất cho thị trường rượu nội địa:
- Xét về yếu tố cung: sản xuất rượu mạnh nội địa chưa hấp dẫn đầu tư, dây chuyền sản xuất cũng như công suất sản phẩm chưa đột phá. Tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp mạnh trong nước như: Halico, Aroma… đều không ổn định về sức khỏe tài chính, yếu kém trong khâu quản lý. Sản phẩm nội địa không tạo được uy tín khi đối mặt với tình trạng trốn thuế, làm hàng giả, hàng nhái. Dẫn đến việc cạnh tranh không lành mạnh, công bằng.
- Về cầu: ngành rượu mạnh vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, thị hiếu và yêu cầu của người tiêu dùng đối với mặt hàng thực phẩm nói chung và mặt hàng rượu nói riêng ngày càng khắt khe về chất lượng sản phẩm, hình ảnh và bao bì mẫu mã… Nhu cầu nội địa ở mức thấp khiến các nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc vận hành, không giảm được giá thành sản xuất. Đặc biệt ảnh hưởng của Covid-19 làm sản xuất đình trệ càng khiến các nhà cung cấp rơi vào tình hình khó khăn.
Thực trạng tiêu thụ ngành rượu:
- Doanh số khoảng 36 triệu lít, tăng khoảng 2% svck năm ngoái
- Triển vọng cho các doanh nghiệp sản xuất rượu mạnh được đánh giá là trung lập
Ngành nước giải khát – xu hướng an toàn, bảo vệ sức khỏe
Thực trạng cung nước giải khát:
- Trong 6 tháng đầu năm 2022, sản lượng nước giải khát đạt hơn 3.8 tỷ lít, giảm 19% so với cùng kỳ năm ngoái
- Chi phí đầu vào xăng dầu, bao bì nhựa, giấy, giá nhôm, đường,…) đều tăng đột biến
- Thị trường nước giải khát được đánh giá là thị trường tập trung, thị phần của 3 doanh nghiệp đầu ngành chiếm hơn 50% doanh số tiêu thụ của ngành
- Top doanh nghiệp chiếm thị phần nước giải khát là: Suntory Pepsico, Tân Hiệp Phát, Coca-cola, URC Việt Nam, La vie, Red Bull (Việt Nam), CTCP Interfood, Vinacafe Biên Hòa, Saigon Pure Water
- Top thương hiệu nước giải khát: Trà xanh 0 độ, C2, Aquafina, Oolong tea +, Twister, La vie, Coca-cola, Red Bull, 7-up revive, Pepsi
- Các nghiên cứu thị trường gần đây cho thấy, xu hướng sử dụng nước ép, nước cô đặc từ trái cây ngày càng được ưa chuộng. Lý do, thúc đẩy tăng trưởng trong ngành này là do người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến đồ uống có lợi cho sức khỏe. Đây là tín hiệu đáng mừng dành cho các nhà sản xuất nước ép trái cây tự nhiên. Tập đoàn TH “mở đường” trong xu hướng sản xuất nước ép, nước cô đặc từ cam, nhãn…
- Ngoài ra, các yếu tố giúp thúc đẩy tăng trưởng nhập khẩu nước hoa quả:
- Thu nhập trung bình người dân tăng lên, nhu cầu với các sản phẩm chất lượng hơn, tốt cho sức khỏe tăng lên;
- Sản phẩm nhập khẩu đa dạng chủng loại, mẫu mã đẹp.
- Kim ngạch nhập khẩu nước ngọt không gas, Kim ngạch xuất nhập khẩu nước ngọt có gas
Triển vọng ngành nước giải khát:
Nước giải khát giàu tiềm năng trên nhiều phân khúc nhỏ:
- Nước đóng chai: Theo Masan, thị trường nước đóng chai ở Việt Nam với quy mô thị trường giá 17.5 nghìn tỷ đồng năm 2021. Được dự báo sẽ tăng trưởng hai chữ số trong ngắn và trung hạn. Với nguyên nhân đến từ chất lượng nguồn nước ngày càng suy giảm tại một số vùng, dẫn đến nhu cầu có nước uống sạch và an toàn tăng mạnh. Thêm vào đó, phần đông dân số vẫn đang thiếu nước sạch, do tốc độ tăng dân số và đô thị hóa quá nhanh. Đây được xem là các tín hiệu kỳ vọng cho thị trường nước đóng chai tăng trưởng.
- Các dòng sản phẩm bổ dưỡng: Tiêu chí của người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm với thành phần có lợi cho sức khỏe: nước hoa quả, các loại nước bổ dưỡng (vd: nước yến…). Với thu nhập người tiêu dùng được cải thiện, dự kiến dòng sản phẩm này sẽ tăng trưởng trong trung và dài hạn.
- Nước ngọt: Dòng sản phẩm gắn với sự phát triển của các chuỗi ăn nhanh cũng như phát triển các dịch vụ vui chơi – giải trí (vd: xem phim…). Nestle Việt Nam với dòng sản phẩm Milo, đang cạnh tranh với Pepsi và Coca phân phối tại các kênh này cho thấy sự đa dạng hóa của ngành.
________________
