1.Khái niệm
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 86 Luật Đất đai năm 2013 quy định về bố trí tái định cư. Theo đó, người có đất bị thu hồi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bố trí tái định cư tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có dự án tái định cư hoặc có điều kiện bố trí tái định cư. Việc bố trí tái định cư được ưu tiên vị trí thuận lợi cho người có đất thu hồi sớm bàn giao mặt bằng, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng.
Như vậy, có thể hiểu, suất tái định cư là suất đất hoặc nhà ở do Nhà nước bồi thường, hỗ trợ cho người sử dụng đất bị thu hồi đất nhằm giúp người dân nhanh chóng ổn định lại đời sống.
2. Điều kiện được hưởng suất tái định cư khi đất bị thu hồi
Căn cứ Điều 75 Luật Đất đai năm 2013 và điểm a khoản 1 Điều 6 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, người sử dụng đất khi bị thu hồi đất được xem xét bối trí suất tái định cư nếu có đủ các điều kiện sau:
Một là, cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định của pháp luật.
Hai là, người sử dụng đất khi bị thu hồi đất mà không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; (trừ trường hợp người sử dụng đất không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở thì Nhà nước bồi thường bằng tiền)
Ba là, thửa đất bị thu hồi đã được cấp Sổ đỏ hoặc đủ điều kiện được cấp Sổ đỏ mà bị thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thì người sử dụng đất được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư.
3. Suất tái định cư tối thiểu.
Căn cứ theo quy định tại Điều 27 Nghị định 47/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về suất tái định cư tối thiểu. Theo quy định thì suất tái định cư tối thiểu có thể được quy định bằng đất ở, nhà ở hoặc bằng tiền. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, trường hợp Nhà nước bồi thường suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở thì phân diện tích đất ở tái định cư không bé hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa tại địa phương.
Thứ hai, trường hợp Nhà nước bồi thường suất tái định cư tối thiểu bằng nhà ở thì phân diện tích nhà ở tái định cư không được bé hơn diện tích của căn hộ tối thiểu theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Thứ ba, trường hợp Nhà nước bồi thường suất tái định cư tối thiểu bằng tiền thì khoản tiền bồi thường cho suất tái định cư tối thiểu phải tương đương với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở tại nơi bố trí tái định cư.
Tuy nhiên, việc bồi thường suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, bằng nhà ở hay bằng tiền sẽ phải căn cứ vào tình hình của từng địa phương được quy định trong quyết định của từng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
