Cân bằng cuộc sống và công việc (Work life balance) là gì?
Nói một cách ngắn gọn, cân bằng giữa công việc và cuộc sống (work life balance) là trạng thái cân bằng mà trong đó – một cá nhân đảm bảo dành sự ưu tiên như nhau cho cả nhu cầu về sự nghiệp và cuộc sống cá nhân.
Theo Chris Chancey – chuyên gia tư vấn hướng nghiệp và Giám đốc điều hành Amplio Recruiting, cân bằng công việc và cuộc sống mang lại những tác động tích cực đáng kể như: giảm căng thẳng, tránh tình trạng kiệt sức. nâng cao cảm giác hạnh phúc. Những lợi ích này không chỉ dành cho người lao động – ngay chính người sử dụng lao động cũng được hưởng lợi từ việc đảm bảo trạng thái cân bằng này.
Bằng cách tạo điều kiện cho nhân viên duy trì cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân, người lao động sẽ không có động cơ để mong muốn nghỉ việc – thay vào đó, họ sẽ trung thành và tận tụy phục vụ cho công ty hơn. Đây là nền tảng giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí tuyển dụng và đào tạo.
Cân bằng cuộc sống và công việc không có nghĩa là chia đều thời gian cho công việc và cuộc sống cá nhân. Nói đúng hơn, đó là khi bạn biết linh hoạt sắp xếp lịch trình hoàn thành nhiệm vụ mà vẫn đảm bảo có thời gian để tận hưởng niềm vui cuộc sống. Lấy ví dụ, bạn có thể làm việc nhiều hơn vào một số ngày trong tuần – để cuối tuần được hoàn toàn thảnh thơi mà không phải lo nghĩ về những công việc còn dang dở.
Tại sao phải cân bằng giữa công việc và cuộc sống (work life balance)?
Ngày nay, sự phát triển của công nghệ đã và đang tác động đáng kể đến khả năng duy trì cân bằng trong cuộc sống. Nỗi lo thất nghiệp khiến người lao động – vô hình chung – phải dành nhiều thời gian hơn cho công việc. Khảo sát của Harvard Business School cho thấy có đến 94% người lao động cho biết bản thân làm việc hơn 50 giờ mỗi tuần; 50% người được khảo sát thừa nhận phải làm hơn 65 giờ.
Khi phải “vật lộn” để sắp xếp thời gian giữa công việc, gia đình và các mối quan hệ xã hội, chúng ta rất dễ rơi vào trạng thái căng thẳng. Áp lực kéo dài là nguyên nhân làm giảm khả năng tập trung, khiến ta dễ cáu kỉnh hoặc chán nản, ảnh hướng xấu đến các mối quan hệ với đồng nghiệp, khách hàng và người thân. Theo thời gian, hệ miễn dịch bị suy yếu, khiến con người dễ mắc nhiều loại bệnh như: cảm lạnh, đau lưng, bệnh tim mạch, v.v…
Để tránh những tình trạng trên xảy ra, doanh nghiệp cần có kế hoạch đảm bảo cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance). Khi đó, nhân viên của bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn – hệ quả là họ sẽ trung thành và sẵn sàng ở lại với doanh nghiệp lâu hơn.
Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến mất cân bằng công việc và cuộc sống có thể kể đến như:
- Đầu việc tại công ty tăng lên.
- Thời gian làm việc nhiều hơn.
- Đảm nhận nhiều công việc tại nhà.
- Trách nhiệm chăm sóc gia đình, con cái.
- v.v…
Bí quyết cân bằng cuộc sống (work life balance) tại nơi làm việc
1. Đặt mục tiêu thực tế mỗi ngày
Hoàn thành công việc mỗi ngày là cơ sở hình thành sự tự tin vào năng lực và khả năng làm chủ của bản thân. Thực tế, nghiên cứu cho thấy cảm giác bản thân làm chủ mọi việc sẽ khiến ta cảm thấy bớt căng thẳng hơn.
Vì lý do trên, hãy lập một kế hoạch làm việc thực tế. Sắp xếp giải quyết những việc quan trọng trước để tránh sa đà vào những công việc lặt vặt. Nếu cần thiết, đừng ngần ngại yêu cầu sự giúp đỡ.
2. Tận dụng tối đa quỹ thời gian của bản thân
Bệnh “lề mề” là nguyên nhân khiến công việc bị “ứ đọng” – cho đến khi không thể trì trệ thêm nữa. Chính vì vậy, khi có một dự án quan trọng, bạn hãy chia thành các nhiệm vụ nhỏ hơn rồi hoàn thành từng phần một. Trong quá trình đó, đừng quên “tưởng thưởng” bản thân bằng cách nghỉ giao lao một lát hoặc đi bộ, thưởng thức một 1 tách cà phê.
Nếu có những việc bạn cảm thấy không cần thiết và tốn quá nhiều thời gian, hãy cho cấp trên được biết. Đừng lãng phí thời gian cho những việc “vô bổ” – và bạn sẽ thấy hiệu suất làm việc tăng lên đáng kể. Chẳng những vậy, bạn cũng đồng thời có nhiều cơ hội chăm sóc bản thân, gia đình và bạn bè hơn.
Đọc thêm: 33 mẹo giúp bạn quản lý thời gian hiệu quả
3. Linh hoạt trong công việc
Thời gian linh hoạt, có thể làm việc từ xa đang dần trở thành xu hướng mới. Nếu bạn cảm thấy cần thiết, hãy cho công ty biết nhu cầu làm việc linh hoạt về giờ giấc của mình. Nghiên cứu cho thấy những nhân viên có lịch làm việc linh hoạt thường đạt mức cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance) tốt hơn, năng suất cao và trung thành với tổ chức hơn.
4. Nghỉ ngơi nhiều hơn
Nghỉ ngơi tại nơi làm việc không chỉ là quyền lợi hợp pháp của người lao động – mà còn điều đáng được doanh nghiệp khuyến khích. Những khoảng thời gian nghỉ ngắn giữa giờ làm – hoặc nghỉ phép một vài ngày khi dự án đang diễn ra – sẽ giúp bạn tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện khả năng quản lý áp lực và ra quyết định khi trở lại làm việc.
5. Nghe nhạc
Nghe những bản nhạc yêu thích tại nơi làm việc có thể giúp tăng cường sự tập trung, giảm căng thẳng và kích thích năng lực sáng tạo. Chỉ cần một chiếc tai nghe là đủ để bạn tìm thấy niềm vui trong công việc hằng ngày.
6. Chú ý giao tiếp
Đừng ngại trình bày cho cấp trên và đồng nghiệp hiểu về những khó khăn bạn đang gặp phải – trong nhiều trường hợp, bạn không phải là người duy nhất gặp những vấn đề này. Tuy nhiên, thay vì chỉ phàn nàn, bạn hãy cố gắng đưa ra một số giải pháp thay thế.
Việc đánh giá vấn đề từ góc nhìn của người khác cũng có thể giúp bạn nhìn nhận sự việc bớt phức tạp hay tiêu cực hơn. Hãy để mọi người cùng đưa ra ý kiến và thỏa thuận. Nếu căng thẳng quá mức, hãy cho bản thân cũng như người khác thời gian suy ngẫm và quay lại xử lý khi những cảm xúc tiêu cực đã qua đi.
Đọc thêm: Nghệ thuật giao tiếp của nhà lãnh đạo
7. Đừng quá cầu toàn
Những người đạt được nhiều thành tựu thường có xu hướng cầu toàn từ sớm – thời gian của họ chủ yếu dành cho việc học ở trường, sở thích cá nhân hoặc công việc bán thời gian. Bạn có thể duy trì thói quen đó khi còn trẻ; tuy nhiên, cuộc sống sẽ trở nên phức tạp hơn sau này.
Khi sự nghiệp phát triển và gia đình có thêm thành viên, trách nhiệm của bạn cũng từ đó tăng lên. Theo chuyên gia huấn luyện điều hành Marilyn Puder-York, nếu không được kiểm soát tốt, thói cầu toàn sẽ dẫn tới rất nhiều phiền phức – đặc biệt về khía cạnh cân bằng công việc và cuộc sống.
Bạn cần từ bỏ chủ nghĩa cầu toàn nếu không muốn bản thân bị kiệt sức. Khi cuộc sống của bạn ngày càng mở rộng về mọi mặt, sẽ rất khó để duy trì thói quen này. Thay vì tìm kiếm sự hoàn hảo, hãy cố gắng để trở nên tốt hơn mỗi ngày.
Cách cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance) tại nhà
1. Dành thời gian cho bản thân nhiều hơn
Nhờ sự phát triển của công nghệ, người lao động có thể lựa chọn linh hoạt làm việc tại nhà. Đổi lại, cường độ làm việc cũng vì thế mà tăng lên. Tin nhắn từ điện thoại/ email… là lý do làm “gián đoạn” cơ hội nghỉ ngơi, cũng như gây ra tình trạng căng thẳng tích tụ.
Đôi khi, tất cả những gì bạn cần làm là tắt điện thoại và tận hưởng cuộc sống.
Robert Brooks, giáo sư tâm lý học tại Trường Y Harvard
Hãy cố gắng đảm bảo dành đủ thời gian cho công việc mà không quên mất nhu cầu cá nhân. Ngược lại, cũng đừng để việc cá nhân xen vào khi đang làm việc. Dù là làm việc hay nghỉ ngơi, hãy học cách cảm nghiệm giá trị thực của từng khoảnh khắc trôi qua.
Khi không phải cố gắng chạy theo công việc, bạn sẽ thấy bản thân trở nên mạnh mẽ và cứng rắn hơn. Những người kiên định (resilient) sẽ kiểm soát cuộc sống và ứng biến tốt hơn hẳn.
Đọc thêm: 16 phương pháp giúp bạn học cách yêu bản thân hơn
2. Chia nhỏ công việc
Bạn cần chia nhỏ và phân bố đồng đều những công việc cần làm ở nhà để tránh tình trạng “dồn việc” về sau.
3. Không quá tham công tiếc việc
Bạn có bao giờ cảm thấy “choáng” khi nhìn vào lịch trình làm việc của chính mình? Nếu được giao quá nhiều nhiệm vụ, hãy học cách nói “không” khi có thể. Bạn không cần phải biến mình thành một “siêu sao” để đáp ứng kỳ vọng của tất cả mọi người.
4. Giữ kết nối
Trò chuyện với bạn bè và gia đình cũng đóng một vai trò rất quan trọng đối với thành công và sức khỏe của bạn. Một mạng lưới quan hệ lành mạnh sẽ là nền tảng hỗ trợ vững chắc để bạn duy trì cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance), kiểm soát bệnh tật và những cảm xúc tiêu cực.
5. Chăm sóc sức khỏe thể chất
Bên cạnh những lợi ích về mặt sức khỏe thể chất, tập thể dục thường xuyên còn góp phần giảm bớt căng thẳng, nhờ đó nâng cao khả năng ứng biến trong cuộc sống.
Hãy dành một khoảng thời gian nhất định mỗi tuần cho việc chăm sóc sức khỏe thể chất. Bạn có thể lựa chọn tập thể dục, yoga hoặc thiền. Nếu không có điều kiện, hãy dành thời gian cho những khoảng nghỉ ngắn và thở sâu, thiền nhanh vào sáng và tối.
6. Đối đãi tử tế với bản thân
Một cơ thể khỏe mạnh sẽ góp phần gia tăng khả năng chịu đựng căng thẳng và hạn chế bệnh tật. Bạn hãy chú ý ăn uống điều độ, tập thể dục và nghỉ ngơi đầy đủ. Đừng phụ thuộc vào chất kích thích như rượu bia để giải tỏa căng thẳng – đó chỉ là biện pháp tạm thời, thậm chí còn có thể dẫn đến nhiều hệ lụy sau này.
7. Yêu cầu được giúp đỡ khi cần
Đừng để tình trạng căng thẳng ảnh hưởng đến sức khỏe và hạnh phúc của bạn. Nếu thường xuyên bị quá tải, có lẽ bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp từ những chuyên gia tâm lý. Đừng nghĩ đó là dấu hiệu của sự yếu đuối – ngược lại, chăm sóc bản thân là điều mà bất kỳ người thành đạt nào cũng làm.
Đọc thêm: 12 bí quyết thành công giúp bạn “làm mới” cuộc đời ngay hôm nay
Làm việc từ xa – Giải pháp cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance) thời đại 4.0
Việc tạo điều kiện để người lao động linh hoạt lựa chọn địa điểm hoặc thời gian làm việc từ xa sẽ góp phần giúp nhân viên đạt được trạng thái cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn.
Ken Matos, trưởng nhóm nghiên cứu tại tổ chức phi lợi nhuận Families and Work Institute, cho biết:
Làm thế nào để dùng ít nguồn lực hơn mà vẫn đảm bảo đem lại lợi ích cho doanh nghiệp và người lao động luôn là bài toán “nan giải” của nhà tuyển dụng. Dẫu vậy, việc tạo điều kiện cho nhân viên được tiếp cận với nhiều loại phúc lợi thích hợp, giúp cải thiện sức khỏe và hạnh phúc của nhân viên luôn là ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp.
Xét về dài hạn, sự linh hoạt sẽ là cơ hội để doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Vì lý do này, nhà tuyển dụng phải tìm cách đưa ra những lựa chọn linh hoạt – nếu muốn thu hút và giữ chân nhân tài.
Đọc thêm: 10 bí quyết quản lý nhân viên làm việc từ xa
Nhà lãnh đạo có thể làm gì để đảm bảo cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance) cho nhân viên?
Sau đây là 4 điều nhà lãnh đạo có thể làm để hỗ trợ nhân viên cân bằng giữa công việc và cuộc sống hơn:
- Tìm hiểu mối quan tâm của nhân viên. Không phải ai cũng có mục tiêu giống nhau trong việc cân bằng cuộc sống và công việc. Hãy trò chuyện với nhân viên để tìm hiểu mục tiêu của họ, từ đó vạch ra cách bạn có thể làm để hỗ trợ họ. Nếu một số nhân viên thích làm việc từ xa vài ngày trong tuần thì ngược lại, một số khác lại thích linh hoạt về giờ làm mỗi ngày. Quan trọng là bạn phải có cách tiếp cận cởi mở và linh hoạt.
- Nêu gương tốt. Hành vi của nhà quản lý có tác động rất lớn đến tác phong của nhân viên. Nếu bạn gửi email bất chấp thời gian trong ngày, nhân viên có thể cho rằng bạn mong đợi họ cũng hành động tương tự.
- Cho phép nhân viên biết họ có những quyền lợi nào. Doanh nghiệp có thể trình bày rất chi tiết về vấn đề cân bằng giữa công việc và cuộc sống với ứng viên tiềm năng, nhưng lại không làm như vậy với nhân viên hiện tại. Lời khuyên là ban quản lý hãy thường xuyên cập nhật cho nhân viên biết về quyền lợi của họ.
- Tiên phong trong chiến lược vận hành. Bạn cần phải là người đi trước trong chiến lược duy trì cân bằng công việc và cuộc sống. Những gì hiệu quả hôm nay có thể không còn phù hợp trong một năm tới. Hãy thường xuyên xem xét chính sách hiện tại để luôn sẵn sàng đổi mới, bắt kịp nhu cầu thời đại.
Kết nối với chúng tôi
Là đơn vị đi tiên phong về phát triển lãnh đạo và quản lý nguồn nhân lực, chúng tôi hiểu rõ những trăn trở của ban quản lý trong việc duy trì cân bằng cuộc sống và công việc (work life balance), đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Nếu bạn đọc quan tâm và muốn được nghe chia sẻ kinh nghiệm từ các chuyên gia của chúng tôi, vui lòng tham khảo các khóa đào tạo Lãnh đạo – Nhân sự của ITD Vietnam, hoặc gọi vào số điện thoại 028 3825 8487/ email [email protected] để được hỗ trợ tư vấn chi tiết.